Zwellingen in de hals komen regelmatig voor: het kan gaan om opgezette halsklieren, halscysten, speekelklieren of een vergroting van de schildklier.
Halsklieren kunnen opgezet zijn in het kader van een infectie in de neuskeelholte, vb. een angine of in het kader van een algemene infectie vb. klierkoorts. Meestal is dit tijdelijk en nemen de klieren dan ook in volume af.
Bij blijvende opzetting van de halsklieren moeten andere oorzaken uitgesloten worden.
Hierbij kan het gaan om uitzaaiïngen van kwaadaardige letsels in het neus-keel-oorgebied of het gelaat of om aandoeningen van de klieren vb. lymfoom.
Naast een uitgebreid NKO-onderzoek is bijkomende beeldvorming zoals echografie (met punctie) en CT hals aangewezen. Soms is wegname van een klier voor bijkomend onderzoek noodzakelijk.
Halscysten zoals thyreoglossuscysten of branchiogene cysten zijn aangeboren maar manifesteren zich op latere leeftijd, zelfs bij volwassenen. Diagnose wordt gesteld door klinisch onderzoek en bijkomende echografie en/of CT hals. Wegname van de cyste is aangewezen.
Speekselklierpathologie komt meestal voor in de oorspeekselklier en in de onderkaakspeekselklier.
Infecties zijn dikwijls te wijten aan de aanwezigheid van speekselsteentjes. Dit geeft aanleiding tot pijnlijke zwelling van de klier, toenemend bij eten. Dit kan gepaard gaan met algemeen ziekzijn en koorts. Soms kan de steen verwijderd worden, soms is owv herhaaldelijke infecties wegname van de speekselklier noodzakelijk.
Ook blijvende, meestal pijnloze, zwellingen van de speekselklieren komen voor. Hierbij kan het gaan om goedaardige en kwaadaardige processen. Verdere diagnostiek gebeurt via klinisch onderzoek en bijkomende beeldvorming zoals echografie (met punctie) en CT. Wegname van de speekselklier kan aangewezen zijn.
Zwelling van de schildklier is dikwijls te wijten aan een multinodulaire goiter. Daarnaast komen cysten of solitaire noduli ook frequent voor.
Wegname van de schildklier is aangewezen bij:
– grote goiter met drukklachten thv de hals, slikklachten
– opgezetten goiter met esthetische hinder
– verdachte nodule
– te hard werkende schildklier (hyperthyroidie), niet te controleren met medicatie
Indicatie tot wegname van de schildklier gebeurt steeds in nauw overleg met de huisarts en endocrinoloog. Soms is een volledige wegname, soms een gedeeltelijke wegname aangewezen.