Frequente oorklachten:
Oorpijn, oorjeuk, oorloop, gehoordaling, oorsuizen
Onderzoeken:
Otomicroscopie, tympanometrie, audiometrie, oto-acoustische emissies, BERA
Beeldvorming: CT rotsbeenderen, NMR brughoek/hersenen
Het oor bestaat uit drie delen:
- Het uitwendig oor: de oorschelp en de gehoorgang
- Het middenoor: trommelvlies en beentjesketen
- Het binnenoor: slakkenhuis en evenwichtsorgaan
Het uitwendig oor:
Oorschelp:
Afstaande oren of flaporen zijn een aangeboren misvorming van het kraakbeenskelet van de oorschelp.
Dit komt dikwijls familiaal voor. Meestal gaat het om een esthetisch probleem doch soms zijn er bijkomende psychische problemen vb. door pesterijen op school. Afstaande oren worden chirurgisch gecorrigeerd, meestal op kinderleeftijd. Best gebeurt de ingreep niet voor de leeftijd van 5 jaar.
Aangeboren aanhangseltjes meestal voor de oorschelp kunnen eveneens verwijderd worden zo deze storend zijn.
Huidletsels treden meestal op op oudere leeftijd thv de rand van de oorschelp. Deze zijn dikwijls het gevolg van zonbeschadiging en kunnen zowel goedaardig als kwaadaardig zijn. Wanneer een huidletsel niet geneest wordt dit best weggenomen; dit kan meestal gebeuren onder lokale verdoving.
Gehoorgang:
Oorproppen ontstaan door opstapeling van oorsmeer. Wanneer de gehoorgang volledig verstopt zit geeft dit aanleiding tot gehoordaling en soms ook een drukgevoel op de oren. De prop wordt droog verwijderd met fijne instrumenten of met de zuiger.
Ooreczeem geeft aanleiding tot jeuk in de gehoorgang; soms is er droge schilfering in de gehoorgang, soms waterige oorloop.
Buitenoorontsteking is zeer pijnlijk; dit gaat dikwijls gepaard met oorloop en sterke zwelling van de gehoorgang waardoor er ook gehoordaling optreedt. Soms is er onderliggend ooreczeem, soms treedt een buitenoorontsteking op na veel zwemmen of na lang vertoeven in een vochtige, warme omgeving. De oorloop kan etterig zijn, er kan zich ook schimmel vormen in de gehoorgang.
Na reinigen van de gehoorgang worden oordruppels voorgeschreven en moet water in de oren absoluut vermeden worden.
Het middenoor
Het middenoor is een met lucht gevulde holte. Deze holte staat in verbinding met de neuskeelholte via de buis van Eustachius. Tot het middenoor behoren het trommelvlies en de gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel.
Acute middenoorontsteking gaat gepaard met veel pijn en koorts. Meestal treedt een acute middenoorontsteking op als complicatie van een verkoudheid. Bij kinderen komt dit meer voor dan bij volwassenen. De pijn verergert bij platliggen met slecht slapen tot gevolg. Pijnstilling en ontzwellende medicatie voor de neus volstaan meestal; soms zijn ook antibiotica noodzakelijk, vooral bij jonge kinderen.
Wanneer middenoorontstekingen frequent optreden worden trommelvliesbuisjes geplaatst; bij kinderen worden meestal dan ook de neusamandelen (poliepen) weggenomen.
Chronische middenoorontsteking is te wijten aan een niet goed functioneren van de buis van Eustachius. Dit kan optreden in de nasleep van een verkoudheid of door een vergrote neusamandel (poliepen).
Er stapelt zich vocht op in het middenoor waardoor er gehoordaling optreedt; er is zelden pijn.
De gehoordaling heeft vooral bij kinderen een slechte invloed op de taalontwikkeling en de algemene ontwikkeling. Wanneer de ontsteking aanhoudt, worden trommelvliesbuisjes geplaatst met meestal ook een wegname van de neusamandel (poliepen) zo nodig.
Trommelvliesperforatie of een gaatje in het trommelvlies kan het gevolg zijn van een slag op het oor of van chronische oorproblemen. Er kan gehoordaling of oorloop optreden.
Na een slag op het oor geneest de perforatie meestal spontaan; zolang het trommelvlies niet gesloten is moet water in het oor vermeden worden.
Een perforatie door chronische middenoorprobemen, dikwijls als kind, sluit meestal niet spontaan.
Bij een grote groep patiënten is de perforatie “rustig” en treden er geen bijkomende problemen op van oorloop en geen of slechts een beperkt gehoorverlies. Regelmatige controle is aangeraden en operatieve sluiting van de perforatie kan gebeuren, zo wenselijk.
Bij sommige patiënten zijn er aanslepende problemen van oorloop, soms ook pijn en is regelmatige reiniging van het oor aangewezen. Antibiotische oordruppels zijn dikwijls ook nodig. Hier wordt soms ook bijkomende beeldvorming, CT rotsbeenderen, gepland en kan een operatie aangewezen zijn.
Cholesteatoom is een goedaardig gezwel in het oor door ingroei van huid door het trommelvlies in de middenoorholte. Er treedt dikwijls (slechtriekende) oorloop op, gepaard gaande met pijn en een cholesteatoom geeft ook aanleiding tot gehoordaling.
Een cholesteatoom moet altijd operatief verwijderd worden en vooraf gebeurt steeds beeldvorming (CT, soms bijkomend NMR)
Otosclerose is te wijten aan overmatige botvorming thv de voetplaat van de stijgbeugel waardoor de trilling van het geluid niet kan doorgegeven worden naar het slakkenhuis en er gehoordaling optreedt. De hoortest toont een specifieke curve en CT toont de verkalkling thv de stijgbeugel. Door een ingreep kan het gehoor verbeterd worden; een hoorapparaat kan ook een oplossing bieden.
Ook andere afwijkingen van de beentjesketen kunnen door CT in het licht gesteld worden; soms kan een operatie ook hier het gehoor verbeteren.
Het binnenoor
Het binnenoor bestaat uit het slakkenhuis en het evenwichtsorgaan en bevindt zich in het rotsbeen.
De gehoorzenuw vertrekt vanuit het binnenoor naar de hersenen.
Aandoeningen van het binnenoor geven aanleiding tot gehoordaling. Het gaat hierbij om een perceptief gehoorverlies, niet om een geledingsverlies. Met een hoortest kunnen we een onderscheid maken tussen perceptief of geleidingsverlies.
Naast de klassieke hoortest, audiogram, waarbij u moet aangeven wanneer u signaaltjes hoort kunnen ook nog andere testen gebeuren.
Oto-acoustische emissies geven een beeld van de werking van de uitwendige haarcellen in het slakkenhuis.
BERA geeft een idee over de werking van de gehoorzenuw.
Plots gehoorverlies treedt zeer snel op of in een zeer korte tijdsspanne. De oorzaak kan viraal zijn of te wijten aan een doorbloedingsprobleem in het binnenoor. Bij optreden van een plots gehoorverlies contacteert u best ZO SNEL MOGELIJK een neus-keel- oorarts.
Aangeboren gehoorverlies wordt meestal vastgesteld door Kind en Gezin bij de ALGO-test; deze test wordt uitgevoerd rond de leeftijd van 3 weken. Bij afwijkende test wordt de baby doorverwezen naar de NKO-arts (Dr. Van Pelt is referentie-arts voor Kind en Gezin). Bijkomende testing gebeurt; dikwijls gaat het om een tijdelijk gehoorverlies door een middenoorprobleem. Bij blijvende gehoorverlies door een binnenoorprobleem gebeurt er verder onderzoek naar de oorzaak (erfelijkheidsonderzoek, beeldvorming).
In samenwerking met RC Overleie wordt revalidatie opgestart. Meestal worden ook hoorapparaatjes aangepast om te vermijden dat het gehoorverlies een impact heeft op de taalontwikkeling en de algemene ontwikkeling.
Gehoordaling op latere leeftijd treedt meestal geleidelijk op en kan verschillende oorzaken hebben, zoals lawaaiblootstelling, medicatie, leeftijd. Als de gehoordaling toeneemt is er een verminderd spraakverstaan en kan u in aanmerking komen voor een hoorapparaat. De neus-keeloorarts geeft een een voorschrift voor een vrijblijvende proef met hoorapparaatjes gedurende 1 maand.
Soms wordt bij afname van de gehoortest een gehoordaling vastgesteld die niet onmiddellijk kan verklaart worden door vb. lawaai of leeftijd en moeten andere oorzaken zoals een brughoektumor worden uitgesloten; dan kan bijkomend onderzoek zoals NMR aangewezen zijn.
Tinnitus of oorsuizen wordt door de meeste mensen als zeer hinderlijk ervaren. Het kan gaan om een lage toon, een geruis, een hoge fluittoon, een kloppend geluid…
De oorzaken kunnen zeer uiteenlopend zijn: gehoordaling, spierspanning door neklast of knarsetanden, afwijking thv de gehoorbeentjes, afwijkingen thv de bloedvaten rond het oor…
Behalve testen van het gehoor is soms bijkomende beeldvorming zoals NMR aangewezen. Afhankelijk van de resultaten kan een behandeling voorgesteld worden.